2016-ci ildən “Əvvəlcə Amerika” şüarı ilə dörd il qoruyucu siyasətilə tanınan Tramp seçkidə ən böyük rəqibinə məğlub oldu. Yeni ABŞ rəhbərinin hansı siyasi mövqeyə sahib olması, ölkələrarası münasibətlərdə necə dəyişiklər yaranacağı sual doğurur. Eyni zamanda yeni idarəçilikdə ABŞ, Avropa İttifaqı münasibətlərində hansı dəyişiklər olacağı da.
1950-ci ildən başlayan qlobal siyasətə inteqrasiya əsasında qurulan Avropa İttifaqı və ABŞ arasında təhlükəsiz əmakdaşlıq uzun illər öz sabitliyin qoruya bilib. Ancaq Ağ Evdə fərqli rəhbərlərin idarəçiliyi dövründə bu münasibətlərə müəyyən dəyişikliklər olsa da Tramp hakimiyyəti zamandında ABŞ və Avropa İttifaqı münasiblərlə heç olmadığı qədər gərginləşmişdir. Tramp dörd il boyunca Avropa İttifaqına qarşı sərt çıxışları ilə yadda qalmışdır. Transatlantik ticarət və investisiya problemi məsələlər sırasında idi.
ABŞ 46-ci prezidenti seçilən Joe Biden hələ seçki ərəfəsində Trampın Avropa ölkərinə qarşı münasibətini pisləyirdi. Trampı ABŞ-ın ən yaxın müttəfiqlərinin təhqir etmək də ittiham edirdi. Avropa ölkələri liderləri isə yeni preziden Joe Bidenə böyük ümidlər bəsləyirlər. Mövzuya münasibət bildirən politoloq Mark Leonard qeyd edir ki, Biden hakimiyyəti zamanında Amerikanın xarici siyasətində yumuşalmalar ola bilər. Ancaq bu Avropa Birliyinə qarşı kəskin münasibətin dəyişəcəyi anlamına gəlmir.
Qeyd edildiyi kimi Biden dövründə ABŞ-Aİ münasibətləri Trump dövrü ilə müqayisədə daha müsbət bir zəminə çəkilə bilər, ancaq bu əlaqələrin əvvəlki “ahəngdar” dövrünün qayıdışını və “transatlantik uçurum” un sürətlə yaxınlaşmağa başlayacağını gözləmək real olmazdır.
Şəbnəm Zahir
Kaim.az