Qlobal tarazlıqlarda böyük dəyişikliklər – Siyasi dizayn və sənaye inqilabı(TƏHLİL)
Qlobal tarazlıqlarda böyük dəyişikliklər baş verir və rutinlər pisləşməyə davam edir.
Qeyri-müəyyənlik prosesində daha çox söz demək və yeni xəritələr dizayn etmək istəyən ölkələr bu müddətdə yeni formasiyalarla təsir edilməyə çalışılır.
Türkiyə bir tərəfdən AB-dən və ABŞ-dan uzaqlaşmağa davam edir, digər tərəfdən İsrail-İngiltərə və Rusiya və Çin kimi ölkələrlə yeni regional və qlobal əməkdaşlığa hazırlaşır. Xüsusilə enerji xətləri və tarixi ipək yolunun canlanması diqqəti cəlb edir. Bu tənlikdəki son hadisələri qiymətləndirmək lazımdır. Mavi Marmara davasının düşməsində kədərli bir qərar olsa da, dövlətin sağ qalması və millətin təhlükəsizliyi baxımından bu çərçivədə atılan strateji, diplomatik, iqtisadi və jeopolitik, analitik bir addımdır. Xarici siyasətdə emosionallıqdan uzaq bir real siyasi mövqe tutmalıyıq. Regional və qlobal tarazlıqları nəzərə almalıyıq.
Türkiyədə kritik ölkələrdə yeni elektrik xətləri. Aralıq dənizi TAP və TANAP qazı Türkiyə üzərindən Avropaya nəql ediləcək. Bu inkişaflar Türkiyə üçün çox vacib inkişaflardır.
ABŞ yeni prezidentlə strategiyasının ilk siqnalını verdi. Qlobal kapital geri çağırıldıqda, əvvəlcə Çin də qorxuduldu. AB-də qərarsızlıq mühiti var. Siyasi qeyri-müəyyənlikləri bank böhranları izləyir. Türkiyədə fərqli səslərin yaratdığı gərginlik artmağa davam edir.
Almaniya İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf naziri Gerd Müller, Türkiyədəki qaçqınların AB tərəfindən gətirilən tənqidlərdə haqlı olduğunu söylədi. “Yardımın insanlara çatması bir il çəkə bilməz” dedi Müller, AB-ni də tənqid edərək.
AB və NATO ilə münasibətlər azalmağa meylli olmasına baxmayaraq hələ də davam edir. Yaxın günlərdə bu məsələ ilə bağlı son qərar verilə bilər. Türkiyədəki Sənaye və Turizm, Almaniya üçün əhəmiyyətli bir vəziyyətdə deyil, əvəzolunmazdır. Türkiyənin Avropada olduğu kimi Avropada da Türkiyəyə ehtiyacı var. Bu mövzuda qarşılıqlı razılaşma əldə edilə bilər.
Bundan sonra alternativləri çoxalda bilərik. Bir çox yeni iqtisadi birliklərə rəhbərlik edə bilərik. Avrasiya İqtisadi Birliyi, ŞƏT, Türk İqtisadi Birliyi və İslam İqtisadi Birliyi ilə yanaşı, Balkan İqtisadi Birliyi və Aralıq dənizi İqtisadi Birliyi kimi yeni addımlar da ata bilərik.
Bu gün Azərbaycan olaqraq bizim problemimiz qərb kimi müstəmləkəçi olmaq deyil. Yenidən daha yaxşı inkişaf etmək, ədalət qurmaq və dünyada ölkəmizin söz sahibi olmağıdır.
Müsəlmanlar iki yüz ildir elm və texnika istehsal etmədikləri üçün qərblə böyük bir fərq yaşayır. Bu fərqi 4-cü Sənaye İnqilabı ilə bağlamalıyıq.
“Kainat” analitik informasiya mərkəzi
